Dywizjon 303, Arkady Fiedler / Londyn

Moja ocena: 9/10

Bohaterowie książki i bohaterowie życia

"Dywizjon 303" Arkadego Fiedlera.
W tle myśliwiec Hurricane, którym latał dowódca dywizjonu Witold Urbanowicz.
Zdjęcie wykonane w Muzeum-Bunkrze Bitwy o Brytanię w zachodnim Londynie

Jaka może być książka o ogromnych, latających, zimnych maszynach siejących grozę już samym swym strasznym dźwiękiem? Pewnie, jak sam autor ją określił - sprawozdaniem. W moim wcześniejszym mniemaniu - suchą relacją, książką dla dużych czy małych, ale tylko chłopców. Bo jakże opisać bitwę myśliwskich samolotów i bombowców? Można inaczej! Plastycznie, poetycko i emocjonalnie, przy czym jednocześnie ujmując konkretne dane, jak zrobił to Arkady Fiedler. Okazuje się, że był to pisarz potrafiący wspaniale opowiadać stosując trafne i wymowne porównania.

Arkady Fiedler i Witold Urbanowicz
Zdjęcie z wydania "Dywizjonu 303" z 1983 r.

Dywizjon 303 czyli „Eskadra Kościuszkowska” był jednym z 16 dywizjonów walczących u boku Królewskich Sił Powietrznych (RAF) podczas II wojny światowej w bitwie o Anglię i jednym z najskuteczniejszych.

Książka Arkadego Fiedlera niezwykle pozytywnie mnie zaskoczyła i poruszyła, napełniła dumą Polaka, pozwoliła zrozumieć wyjątkowość lotnictwa myśliwskiego i żołnierzy-lotników.
Zmotywowała do odwiedzenia miejsc upamiętniających dzielnych polskich żołnierzy tam, gdzie walczyli.

"Dywizjon 303"

To ich gotowość oddania życia w walce, a jednocześnie ukochanie życia wywołują sympatię wobec tych bohaterów. A podziw i szacunek wzbudzają swymi wyjątkowymi umiejętnościami. Wzrok, refleks, wiedza wryta na stałe w umysł, poparta doświadczeniem, umiejętność podejmowania szybkich i prawidłowych decyzji, stalowe nerwy. Odwaga. Do tego polska brawura w porównaniu do angielskiej wyważonej poprawności pozwoliły dać „dowody niezwalczonego męstwa, twardej zawziętości i sprawności niepowszedniego pilota” w walce z samolotami wroga, tymi „łbami Hydry zaklętymi w skrzydła z krzyżami”.

Piloci to nie tylko asy przestworzy.

To asy wśród ludzi charakteryzujący się ponadprzeciętnymi zdolnościami.

Żołnierze najlepsi z najlepszych. Elita.

Teren Muzeum-Bunkra Bitwy o Brytanię

 „Jak powiedział generał Sikorski, imię polskiego żołnierza dźwięczało donośnie i godnie na całym świecie, to dlatego, że wszyscy w tym dywizjonie spełniali swój obowiązek z jakąś niebywałą ofiarnością.”

Polish War Memorial
w Northolt w zachodnim Londynie niedaleko lotniska RAF

Bardzo polecam!

Miejsca związane z Dywizjonem 303 warte odwiedzenia:

The Battle of Britain Bunker - Bunkier Bitwy o Brytanię (nazywaną też bitwą o Anglię), muzeum

Bunkier ten był miejscem dowodzenia 11 Grupy Myśliwskiej RAF, w której skład wchodził Dywizjon 303.

Teren na powierzchni można obejrzeć za darmo. Usytuowany jest tam jeden myśliwiec Hurricane i jeden Spitfire, kilkumetrowej wysokości pomnik dowódcy 11 Grupy Myśliwskiej w trakcie bitwy o Brytanię Keitha Parka, flagi państw alianckich wraz z informacją o liczbie lotników.

Wejście do bunkra kosztuje 4 funty dla osób powyżej 18 roku życia, a dla młodszych wejście jest darmowe.

Można zobaczyć tam pokój operacyjny oraz małą wystawę pamiątek związanych z tym miejscem.

Adres: Wren Ave, Uxbridge UB10 0BE, zachodni Londyn

Myśliwiec Spitfire przy The Battle of Britain Bunker

Wnętrze podziemnego centrum dowodzenia
The Battle of Britain Bunker

Jedna z ulic w okolicy Battle of Britain Bunker

Polish War Memorial

Pomnik i miejsce pamięci poległych lotników z polskich dywizjonów w Wielkiej Brytanii podczas II wojny światowej. Projekt ten został zrealizowany z inicjatywy Polish Air Force Association i odsłonięty w 1948 roku.
Na murze zamykającym plac pomnikowy pierwotnie wyryte zostało 1243 nazwiska polskich lotników ze stacjonujących w Wielkiej Brytanii jednostek, którzy zginęli w czasie wojny. W późniejszych latach zidentyfikowano jeszcze 659 żołnierzy i przy okazji remontu w 1996 roku dopisano ich nazwiska.
Na tyłach pomnika jest mały Polski Park Pamięci.

Miejsce położone jest przy rondzie A40 z West End Road, kilka kroków od przystanku autobusowego o nazwie miejsca "Polish War Memorial" w Ruislip, zachodni Londyn. 

Darmowe.

Polish War Memorial

Polish War Memorial

Polish War Memorial

Muzeum im. gen. Sikorskiego w Instytucie Polskim

Instytut między innymi gromadzi, przechowuje i opiekuje się pamiątkami związanymi z historią Polski, głównie z zakresu działań zbrojnych na terenie Wielkiej Brytanii, choć nie tylko. Muzeum zajmuje 3 piętra i znajduje się tam wielka ilość rekwizytów od czasów napoleońskich. Głównymi pomieszczeniami są pokoje generała Sikorskiego i generała Andersa. Jednak sam instytut to również wydawnictwo i archiwum.

Zwiedzanie muzeum jest darmowe. Czynne jest od wtorku do piątku od 14.00 do 16.00 oraz w pierwsze soboty miesiąca od 10.30 do 16.00.

Od samego wejścia zwiedzający jest przechwytywany przez przewodnika i oprowadzany tak ciekawie, że nawet osoba nie mająca dużej wiedzy historycznej spędzi tam niemal 2 godziny i z żalem będzie opuszczać to miejsce, tak jak ja! 
Moim przewodnikiem był przesympatyczny, ponad 80 letni pan Zygmunt, były żołnierz. 

Czerpmy wiedzę od świadków historii II wojny światowej, dopóki są wśród nas! Ci ludzie są nieocenionym źródłem wiedzy.

Adres: 20 Prince’s Gate, SW7 1PT, Londyn

Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie

Zniszczony silnik myśliwca należącego do Dywizjonu 303
w Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie

Strój pilota z czasu II wojny światowej
Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie

Pub ORCHARD

Ulubiony pub polskich lotników wciąż funkcjonuje!

To tam piloci różnych dywizjonów i narodowości świętowali zwycięstwa i zalewali smutki, tam tańczyli z dziewczynami i wymieniali się wiadomościami z frontu.

Według relacji płk Kornickiego na koniec każdego wieczoru orkiestra grała dwa hymny: "God Save the King" i "Jeszcze Polska nie zginęła", podczas których wszyscy stali na baczność. Właściciel znany był z tego, że otwierał butelkę szampana za każdy zestrzelony niemiecki samolot.

Obecnie pub należy do sieci Beefeater.

W jednej z sal wywieszone są zdjęcia naszych lotników, a na zewnątrz jest mała atrapa samolotu myśliwca.

Adres: Ickenham Road, HA4 7DR Ruislip

Pub ORCHARD Beefeater

Atrapa myśliwca przy pubie ORCHARD

Zdjęcia w pubie ORCHARD